Η Λουτσία είναι ένας από τους αγαπημένους μου ρόλους πόσο μάλλον όταν τον ρόλο αυτό ερμηνεύει η δασκάλα μου, Βασιλική Καραγιάννη. Η φύση της σοπράνο κολορατούρας πάντα με συνέπαιρνε! Ο Ντονιτσέττι «εκμεταλλεύτηκε» με τον καλύτερο τρόπο τη φύση της φωνής, τα χρώματα, το βάθος, την έκταση και τη δεξιοτεχνία της. Η Βασιλική Καραγιάννη πιστά μας μετέδωσε αυτή τη σκέψη του συνθέτη και μας γέμισε με χιλιάδες συναισθήματα την ώρα που από τη σκηνή μας εξιστορούσε την υπόθεση του έργου.Λίγα λόγια για το έργο: Η Λουτσία ντι Λάμερμουρ είναι τραγική όπερα (dramma tragico) σε τρεις πράξεις του Ιταλού συνθέτη Ν. Ντονιτσέττι. Προκειται για ένα ιταλικό λιμπρέτο, ένα από τα αριστουργήματα του μπέλ κάντο του Σ. Καμμαράνο, βασισμένο στο ιστορικό μυθιστόρημα “The Bride of Lammermoor” του Γουόλερ Σκοτ, το οποίο βασίζεται σε μια αληθινή ιστορία που έλαβε χώρα το 1669, στην περιοχή των Λόφων Lammermuir, στη Σκωτία. Ο Ντονιτσέττι συνέθεσε τη Λουτσία ντι Λάμερμουρ το 1835, μία εποχή κατά την οποία αρκετοί λόγοι τον οδήγησαν στο μέγιστο της φήμης ως «τη μόνη βασιλεύουσα ιδιοφυΐα της ιταλικής όπερας» . Η υπόθεση του έργου αναφέρεται στη συναισθηματικά εύθραυστη Λούσυ Άστον (Λουτσία), που βρίσκεται στη μέση μιας μακρόχρονης αμοιβαίας εχθρότητας μεταξύ της οικογένειάς της και της οικογένειας των Ρέιβενσγουντς. Το έργο διαδραματίζεται στη Σκωτία το 1700. Η όπερα είναι γνωστή κυρίως για τη «σκηνή της τρέλας», η οποία μαζί με την τελική σκηνή του Εντγκάρντο αποτελούν κορυφαία τραγική ενότητα στην ιταλική όπερα του 19ου αι. Οι σκηνές αυτές όπως και ολόκληρο το έργο δείχνουν την διαφορά και την απόσταση από τις οπερατικές συμβάσεις της «ευτυχούς κατάληξης» στην ιστορία του δράματος αφήνοντας ένα πνεύμα νατουραλισμού και μια κατάληξη που αφήνει το θεατή συγκλονισμένο. Ο συνθέτης επιλέγει τη γραφή της κάθε φωνής «εκμεταλλευόμενος» τα χαρακτηριστικά και τη φύση της καθώς εκφράζουν την ταραγμένη κατάσταση της ψυχής με τρόμο και απόγνωση. Ειδικά ο ρόλος της Λουτσία έδωσε στο συνθέτη την ευκαιρία να «χρησιμοποιήσει» τις δυνατότητες και τα χαρακτηριστικά της φωνής μιας κολορατούρας σοπράνο που μαζί με την εκφραστικότητα στιγματίζουν το έργο. Ο Ντονιτσέττι εισάγει το σεξτέτο αλλά και μεμονωμένα όργανα όπως το χαρακτηριστικό φλάουτο, το όμποε, την άρπα και το κόρνο, τα οποία με τη σειρά τους εισάγουν διαφορετικά συναισθήματα στον ακροατή. Σημαντικές υψίφωνοι κολορατούρες, όπως η Μαρία Κάλλας και η Τ. Σάδερλαντ είχαν καθοριστική συμβολή στο να δώσουν νέα ζωή στη Λουτσία ντι Λάμερμουρ με την ερμηνεία και τη θεατρικότητά τους. Όλα αυτά συνετέλεσαν στο γεγονός ότι η συγκεκριμένη όπερα είναι μια από τις περισσότερο παρουσιαζόμενες όπερες παγκοσμίως.Λίγα λόγια για την φετινή παραγωγή: Φέτος το ανέβασμα της Λουτσία ντι Λάμερμουρ στην Ε.Λ.Σ. είναι μια ευχάριστη έκπληξη. Πρόκειται για την πρώτη συμπαραγωγή μεταξύ της Ε.Λ.Σ. και της Βασιλικής Όπερας του Λονδίνου, ο οποία έκανε πρεμιέρα πέρυσι εκεί. Την ορχήστρα διευθύνουν ο Γιώργος Πέτρου, διευθυντής της Καμεράτας και η Ζωή Τσόκανου, διευθύντρια της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης σε σκηνοθεσία της Κέιτι Μίτσελ. «Οι αντρικοί χαρακτήρες στη Λουτσία ντι Λαμμερμούρ βρίσκονται πολύ επί σκηνής, το ψυχολογικό τους προφίλ είναι καλά σκιαγραφημένο, είναι περίπλοκοι, συναρπαστικοί και ενδιαφέροντες. Το παράπονό μου με αυτό το έργο είναι ότι δεν υπάρχει ο ίδιος βαθμός προσοχής και ενδιαφέροντος στον σχεδιασμό των γυναικείων χαρακτήρων. Φαίνεται να λείπουν κάποιες σκηνές. Έτσι, η παραγωγή μου θα προσπαθήσει να συμπληρώσει κάποια κενά στην ιστορία των κεντρικών χαρακτήρων. Θα εξισορροπήσει τα πράγματα» επισημαίνει η Κέιτι Μίτσελ. Η Μίτσελ δίνει έμφαση στις γυναίκες του 19ου αι. και τονίζει τη γυναικεία οπτική στο έργο κάτι που είναι πρωτοποριακό για την εποχή εκείνη καθώς υπήρχε ανδροκρατία. Η γυναίκα δεν παρουσιάζεται σαν θύμα όπως συμβαίνει στις περισσότερες παραγωγές του έργου, αλλά είναι μια δυναμική, θαρραλέα και έξυπνη γυναίκα που στο τέλος δίνει τέλος στη ζωή της σαν λύτρωση από μια ζωή αφημένη στο έλεος των ανδρών. Σε συνεργασία με τη σκηνογράφο – ενδυματολόγο Μόρτιμερ, η Μίτσελ προτείνει τη χρήση ενός χωρισμένου στα δύο σκηνικού (δυο δωματίων), ο οποίος μας επιτρέπει να δούμε τα γεγονότα που διαδραματίζονται σε κάθε σκηνή της παράστασης, αλλά και ό,τι συμβαίνει σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας, συμπληρώνοντας τυχόν κενά στο νου του θεατή- ακροατή. Κατά την προσωπική μου άποψη η επιλογή αυτή ήταν μια πρωτοπορία με πολύ καλά σχεδιασμένο σκεπτικό που «κάλυπτε» τον θεατή-ακροατή ως προς την εξέλιξη των γεγονότων και δεν έκανε αδιάφορο και κουραστικό το θέαμα. Τον ιδιαιτέρως απαιτητικό φωνητικά όσο και ερμηνευτικά ρόλο της Λουτσίας ερμηνεύουν οι διακεκριμένες Ελληνίδες υψίφωνοι Χριστίνα Πουλίτση και Βασιλική Καραγιάννη. Θα ήταν μεγάλη παράλειψη ωστόσο να μην αναφερθώ στον τενόρο Γιάννη Χριστόπουλο, ο οποίος ερμήνευσε άψογα τον ρόλο του Εντγκάρντο, έναν ιδιαίτερα απαιτητικό ρόλο.Λίγα λόγια για την Βασιλική Καραγιάννη: Η σοπράνο κολορατούρα Βασιλική Καραγιάννη γεννήθηκε στην Πάτρα και ξεκίνησε τις σπουδές της στο πιάνο, στο ακορντεόν και τα θεωρητικά σε Ωδείο της πόλης. Πήρε δίπλωμα Μονωδίας από το Εθνικό Ωδείο παράρτημα Γλυφάδας με διάκριση και βραβείο ενώ συνέχισε τις σπουδές της δίπλα στον Γιοζεφ Μετερνιχ στο Μόναχο. Από νεαρή ηλικία ξεκίνησε την συνεργασία της με Ε.Λ.Σ. όπου συνεχίζει αδιάκοπα από τότε, ερμηνεύοντας τους πιο αντιπροσωπευτικούς ρόλους στο ρεπερτόριο της σοπράνο κολορατούρας. Το 2012 έκανε το ντεμπούτο της στη Scala di Milano ερμηνεύοντας τον ρόλο της Ολύμπιας στην όπερα « Τα παραμύθια του Χόφμαν του Ζακ Όφενμπαχ. Έχει εμφανιστεί σε μερικά από τα μεγαλύτερα Λυρικά θέατρα του κόσμου, όπως στη Βασιλική Όπερα Λονδίνου, στη Scala di Milano, στην Κωμική Όπερα Βερολίνου, στη Γερμανική Όπερα Ρήνου (Ντύσσελντορφ), στο Εθνικό Θέατρο Σάο Κάρλος (Λισαβόνα), στο Θέατρο Μουσικού Φλωρεντινού Μάη (Φλωρεντία), στην Αίθουσα Βασίλισσας Ελισάβετ και Κάντογκαν Χωλ (Λονδίνο), στο Κάρνεγκι Χωλ (Νέα Υόρκη) και στο Θέατρο Κάρλο Φελίτσε της Γένοβας. Το ρεπερτόριο της είναι ευρύ περιλαμβάνοντας τους περισσότερους από τους πιο αντιπροσωπευτικούς ρόλους της σοπράνο κολορατούρας, όπως : Βασίλισσα της Νύχτας στον Μαγικό Αυλό (Μότσαρτ) , Ολυμπία στα Παραμύθια του Χόφμαν (Όφενμπαχ) , Τζίλντα στον Ριγκολέττο (Βέρντι) , Βιολέττα στην Τραβιάτα (Βέρντι),Λουτσία στην Λουτσία ντι Λαμερμούρ (Ντονιτσετι) , Κονστάντσε και Μπλοντε στην Απαγωγή από το Σαράϊ (Μοτσαρτ), Αντινα στο Ελιξίριο του έρωτα (Ντονιτσέτι) , Νορίνα στον Ντον Πασκουάλε (Ντονιτσέτι) , Τσερμπινεττα στην Αριαδνη στη Ναξο (Ρ.Στραους) , Ροζίνα στον Κουρέα της Σεβίλλης (Ροσίνι ) , Κοντεσσα Αντελε στον Κομη Ορυ (Ροσινι) , Αμινα στην Υπνοβατιδα (Μπελλινι), κ.α.
Έχω την τύχη και την χαρά να μελετάω δίπλα στην κ. Βασιλική Καραγιάννη, ως σοπράνο κολορατούρα από το δίπλωμά μου και μετά. Το ταλέντο και η σκληρή δουλειά που έχει καταβάλει συνυπάρχουν αρμονικά με το χαρακτήρα και την αγάπη της. Ήταν χαρά μου λοιπόν να της κάνω κάποιες ερωτήσεις για την ζωή της και το ρόλο της ως Λουτσία και να σας τα παρουσιάσω.
Β. Ζ: Πότε άρχισε το ταξίδι στην όπερα για εσάς;
Β. Κ: Το ταξίδι άρχισε γύρω στα 10 μου χρόνια. Το πρώτο μου άκουσμα ήτανε μια όπερα που έπαιζε στην τηλεόραση. Αυτό ήταν που με έκανε να καταλάβω ότι αυτό θέλω να κάνω στη ζωή μου, να τραγουδώ στην όπερα. Έκανα μουσική από τα 7 μου αρχίζοντας με ακορντεόν και λίγο αργότερα πιάνο. Τραγούδι άρχισα από τα 14 μου με την πρώτη μου συναυλία στα 16, η οποία ήτανε μαθητική και στη συνέχεια στα 19, με τα πρώτα μου χρήματα.
Β. Ζ: Πότε σας δόθηκε η ευκαιρία να ξεκινήσετε την καριέρα σας;
Β. Κ: Η δασκάλα μου, η κυρία Βαρβάρα Γκαβάκου, ήταν τραγουδίστρια στη Λυρική Σκηνή προς το τέλος της καριέρας της. Με έστειλε στην Κέρκυρα ως σολίστα σε κάποια έργα, και κοντά στον καιρό του διπλώματός μου, με έστειλε στην Λυρική για ακρόαση. Εκεί με άκουσαν ο κύριος Καρυτινός, διευθυντής και μαέστρος και ο κύριος Μπαλντάς, που ήταν καλλιτεχνικός διευθυντής. Μου έδωσαν πρώτοι την ευκαιρία να μπω στο χώρο και τους ευχαριστώ πολύ γι αυτό.
Β. Ζ: Ποιος είναι ο αγαπημένος σας ρόλος;
Β. Κ: Ξεχωρίζω τη Λουτσία ντι Λάμερμουρ και την Τραβιάτα. Η Λουτσία είναι μεγάλος και απαιτητικός ρόλος που εμβαθύνει στο χαρακτήρα της πρωταγωνίστριας. Φωνητικά είναι ό,τι πρέπει για εμένα και η δράση στην ιστορία της όπερας με συνεπαίρνει. Ωστόσο είναι ένας ρόλος πολύ απαιτητικός. Ο ρόλος είναι τεράστιος και η Λουτσία βρίσκεται στη σκηνή από την αρχή ως το τέλος της παράστασης στη συγκεκριμένη παραγωγή. Το πρώτο ανέβασμα της Λουτσίας ήταν πέρυσι, στο οποίο συνυπήρξα με την Κρατική ορχήστρα σε ένα κοντσέρτο αφιερωμένο στη Μαρία Κάλλας, για τα 40 χρόνια από το θάνατό της. Μελέτησα το ρόλο με τον Άρη Χριστοφέλλη που με καθοδήγησε να εμβαθύνω μουσικά και ερμηνευτικά στο ρόλο.
Β. Ζ: Τι γνώμη έχετε για τη συγκεκριμένη παραγωγή της Ε.Λ.Σ;
Β. Κ: Το πρώτο ανέβασμα της όπερας ήταν στο Κόβεν Γκάρντεν του Λονδίνου με πρωταγωνίστρια την D.Damrau. Κάποιες σκηνές μειώθηκαν. Σε αυτήν την παραγωγή έχουμε σκηνές με πάρα πολύ αίμα, είναι πραγματικά σαν θρίλερ. Έχω αγαπήσει τη συγκεκριμένη παραγωγή, γιατί αποτυπώνει ακριβώς τη δράση του έργου χωρίς να ωραιοποιεί τα γεγονότα. Οι γνώμες βέβαια διίστανται. Πρέπει να σου πω πως η σκηνή είναι χωρισμένη στα δυο. Στο ένα κομμάτι είναι αυτοί που τραγουδούνε και στο άλλο μέρος γίνονται αυτά που θα κάνανε στο μπακ στέιτζ. Αυτό επηρεάζει το κοινό αρνητικά; Εσύ θα μου πεις!
Εγώ από τη μεριά μου έχω να πω ένα μεγάλο μπράβο στους ερμηνευτές, και σε όλους τους συντελεστές του έργου. Η σκηνοθεσία της παράστασης ήταν πρωτοποριακή και καθήλωσε τους θεατές. Είμαι σίγουρη ότι θα συνεχίσουν να γίνονται τέτοιες παραγωγές στην Ελλάδα.
Βασιλική Ζήση
Σοπράνο κολορατούρα
