«Επάνω εις έναν βράχο του ανατολικού Πηλίου, κάτωθεν του χωρίου Λαμπινού και σιμά εις το πέλαγος είναι κτισμένο το μονύδριον της Παναγίας της Λαμπηδόνας μαστιζόμενον από θύελλας και λαίλαπας,… νανουριζόμενον από τα άσματα τα οποία ο άνεμος έψαλλε δι’αυτό…. Ολόγυρα εις τους τοίχους του ναΐσκου, υψηλά άνω των υπερθύρων και υπό τα γείσα της στέγης, υπάρχουν ωραία μικρά πινάκια παλαιών χρόνων… όλα χρωματιστά, γαλάζια και υποπράσινα και κιτρινωπά και λευκά, με κλαδάκια και λουλούδια… στίλβοντα εις τον ήλιον, χάρμα οφθαλμών, κειμήλια υψηλά κείμενα, στερεά βαλμένα εις τας κόγχας των, λείψανα παλαιών χρόνων και καιρών.» εξιστορεί ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, στο διήγημά του «Η Γλυκοφιλούσα».
Πλήθος κόσμου συνέρευσε φέτος στην πανήγυρη της Ζωοδόχου Πηγής στη γραφική Ιερά Μονή Παναγίας Λαμπηδόνας στη Λαμπινού στο Πήλιο. Ο γέροντας και πνευματικός πατέρας της Μονής π. Χρυσόστομος μας μίλησε για την ιστορία του μοναστηριού, αλλά και για τη σημερινή πραγματικότητα.
Από τα λιθανάγλυφα του γλύπτη Μίλιου Ζηπανιώτη (ή Ζουπανιώτη) που βρίσκονται στα υπέρθυρα της δυτικής και νότιας εισόδου του καθολικού, μαθαίνουμε ότι ο ναός κτίστηκε στα 1796 από τον λαϊκό αρχιτέκτονα Δήμο Ζηπανιώτη, με έξοδα του πρώτου αρματωλού του Πηλίου Στέργιου Μπασδέκη, ηγουμενεύοντος Ιγνατίου ιερομονάχου και Δανιήλ ιερομονάχου. Σε μία κρήνη, όμως, της αυλής υπάρχει επιγραφή με ημερομηνία 1780 που σημαίνει ότι μάλλον προϋπήρχαν άλλα κτίσματα παλαιότερα.
Για το κτίσιμο του μοναστηριού, υπάρχει μία ωραία τοπική παράδοση. Μία νύχτα ένα καράβι κουρσάρικο πάλευε με τα κύματα, κοντά στις ανατολικές ακτές του Πηλίου. Το καράβι κινδύνευε να διαλυθεί πάνω στους βράχους. Ο καπετάνιος παρακάλεσε την Παναγία να τον σώσει κι εκείνος θα έκτιζε μια εκκλησία εκεί που θα έπεφτε η μπάλα του κανονιού του. Τότε φάνηκε μία λάμψη, μία λαμπηδόνα, που τον οδήγησε στο μικρό λιμάνι κάτω από το μοναστήρι και εκείνος έριξε μία κανονιά και στη θέση που έπεσε η μπάλα, στη ρίζα μιας ελιάς, έκτισε το ναό της Παναγίας. Μέχρι σήμερα, υπάρχει ένα μικρό κομμάτι από τη μπάλα αυτή, στο Ιερό Βήμα της εκκλησίας.
Από το παλαιό μοναστήρι σώζεται το καθολικό -που είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου- αλλά με πολύ μεγάλες φθορές στο άλλοτε αριστουργηματικό του τέμπλο, το οποίο είναι έτοιμο να καταρρεύσει. Ακριβώς δεξιά του καθολικού, υπάρχει παρεκκλήσιο αφιερωμένο στους θαυματουργούς Αγίους Αναργύρους Κοσμά και Δαμιανό.
Το μοναστήρι πανηγυρίζει στις 23 Αυγούστου, στα 9μερα της Παναγίας, ενώ υπάρχει και μια δεύτερη πανήγυρη της Ζωοδόχου Πηγής. Η παράδοση θέλει την παλαιά εικόνα της Ζωοδόχου Πηγής να έχει κλαπεί, και στη συνέχεια να έχει βρεθεί πάλι θαυματουργικά στη Μονή. Αυτό το γεγονός γιορτάζεται κάθε χρόνο, μετά το Πάσχα, ανήμερα της Ζωοδόχου Πηγής.
Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει μια προσπάθεια ανοικοδόμησης της Μονής, παρόλα αυτά τα προβλήματα είναι πολλά, αφού η αρχαιολογική υπηρεσία καθυστερεί σημαντικά να εκδώσει απόφαση για τη συνέχιση των εργασιών. Στη Μονή εγκαταστάθηκε γυναικεία αδελφότητα, με την ευλογία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Δημητριάδος κ Ιγνατίου και την πνευματική καθοδήγηση του Αγιορείτη γέροντα π. Χρυσοστόμου. «στην αρχή τα πράγματα δεν ήταν ρόδινα», μας λέει ο γέροντας Χρυσόστομος. «Δεχτήκαμε πόλεμο από πολύ μικρή μερίδα ανθρώπων που ήθελαν να εκμεταλλευτούν αλλιώς την περιουσία της Μονής. Με τη βοήθεια της Παναγίας όμως, τα περισσότερα προβλήματα έχουν ξεπεραστεί. Η Μονή έχει ελάχιστα έσοδα, τα οποία προέρχονται κυρίως από δωρεές, αλλά και από την πώληση των εργόχειρων των αδελφών. Οι αδελφές παρασκευάζουν μόνες τους από λιβάνι μέχρι κηραλοιφές (με την τεχνογνωσία χημικού- πνευματικού παιδιού του γέροντα Χρυσόστομου), λικέρ, αλλά και ζυμαρικά. Το μοναστήρι λειτουργικά είναι αυτάρκες. Οι ακολουθίες γίνονται κατά το αγιορείτικο τυπικό».
Στο Μοναστήρι της Παναγίας Λαμπηδόνας νιώθεις πραγματικά κοντά στο Θεό. Αντικρίζοντας το Άγιο Όρος απέναντι, ευρισκόμενος μέσα στο δάσος, δίπλα στη θάλασσα, ακούγοντας τα κελαηδίσματα των πουλιών, τις νουθεσίες του γέροντα Χρυσόστομου, τη γλυκιά ψαλμωδία της γερόντισσας Θεογνωσίας και δεχόμενος την περιποίηση των ευγενικών και πρόσχαρων αδελφών Χρυσοστόμης και Θεολογίας δεν μπορείς παρά να αναπαυτείς ψυχικά και να αναφωνήσεις «Τα πάντα εν σοφία εποίησας».
