Η εικόνα σώματος έχει να κάνει με το πώς αισθανόμαστε για το σώμα μας. Ανεξαρτήτως του βάρους τα παιδιά μπορεί να αναπτύξουν μια θετική ή αρνητική εικόνα σώματος και αυτές οι ανησυχίες για την εικόνα σώματος μπορεί να εμφανιστούν ήδη από την προσχολική ηλικία, να γιγαντωθούν και να καταλήξουν σε διατροφικές διαταραχές αργότερα. Οι γονείς, αλλά και όσοι ενήλικοι ασχολούνται με τα παιδιά (δάσκαλοι, νηπιαγωγοί, προπονητές) είναι αυτοί που με το παράδειγμά τους κυρίως μπορούν να προωθήσουν μια θετική στάση στην εικόνα σώματος.
Γιατί; Επειδή τα παιδιά με θετική εικόνα για το σώμα τους έχουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και θέληση να πετύχουν. Δεν γίνονται «εμμονικά» με τις θερμίδες, το φαγητό και το βάρος τους. Αντιθέτως, όσα παιδιά έχουν αρνητική εικόνα για το σώμα τους αισθάνονται απομονωμένα και έχουν μικρότερη αυτοπεποίθηση. Έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αυξήσουν το βάρος τους αλλά και να εκδηλώσουν διατροφικές διαταραχές.
Βήμα Πρώτο: Ελέγξτε πρώτα τη δική σας στάση για την εικόνα του σώματος σας
Το πώς αισθάνονται οι γονείς για το σώμα τους, έχει μεγάλη επίδραση στα παιδιά. Είπαμε, οι γονείς αποτελούν πρότυπο. Αν συνεχώς μιλάτε μπροστά στα παιδιά για το μέγεθος των γοφών σας και πόσο άσχημα αισθάνεστε για αυτό, για τα «ψωμάκια» ή την κοιλίτσα που σας ταλαιπωρούν, για την εξαντλητική διατροφή που ακολουθείτε αλλά και για το σκληρό πρόγραμμα γυμναστικής που σας ταλαιπωρεί, τότε περνάτε λάθος μήνυμα στα παιδιά. Αντί όλων αυτών, δώστε έμφαση στην υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή, τρώγοντας οι ίδιοι υγιεινά και ισορροπημένα, μη εμμένοντας στη μέτρηση των θερμίδες, και κάνοντας μια άσκηση η οποία θα είναι ενταγμένη στην καθημερινότητά σας και θα σας ευχαριστεί.
Βήμα δεύτερο: εστιάστε στην υγεία και όχι στο βάρος
Σταματήστε να είστε εμμονικοί με το νούμερο που δείχνει η ζυγαριά. Είναι απλά ένα νούμερο, μια ένδειξη και τίποτα παραπάνω. Αντί για αυτό, εστιάστε σε υγιεινά και νόστιμα πιάτα (το διαδίκτυο παρέχει πολλές πληροφορίες για αυτό), βάλτε φαντασία στην κουζίνα σας και γυμναστείτε παίζονται μαζί με τα παιδιά σας. Τα παιδιά δεν θα πρέπει να περιορίζουν και να νοιάζονται για τις θερμίδες, αλλά μόνο για το πώς θα μπορούν, μέσα από σωστή εκπαίδευση, να επιλέγουν έξυπνα υγιεινά σνακ και τρόφιμα τα οποία θα μπορούν να καλύψουν τις απαιτήσεις τους σε ενέργεια καθόλη τη διάρκεια της ημέρας
Βήμα τρίτο: Βρείτε τη φυσική δραστηριότητα που σας ταιριάζει
Το να νιώθεις δυνατός, υγιής και ικανός για αθλήματα είναι μία όψη της θετικής εικόνας σώματος. Βρείτε δραστηριότητες για τα παιδιά τις οποίες απολαμβάνουν. Κάποια παιδιά έχουν φυσική ροπή προς όλα τα αθλήματα, σε κάποια αρέσουν αθλήματα ομαδικά, σε κάποια ατομικά, σε κάποια αρέσει ο χορός. Δεν έχει σημασία. Απλά, βρείτε για το παιδί σας τη δραστηριότητα που του ταιριάζει έτσι ώστε να αποκομίσει όλα το οφέλη της φυσικής δραστηριότητας και παράλληλα να διασκεδάζει, σε αντίθεση με το να το απασχολείται με τηλεόραση, tablet και κινητά.
Βήμα τέταρτο: προσοχή στο bulling
Τα παιδιά συνήθως δεν φιλτράρουν αυτά που λένε, πολλές φορές αναπαράγουν τις απόψεις που έχουν ακούσει από μεγαλύτερους ή από τα μέσα και μπορεί να δράσουν ακραία τραυματίζοντας την ψυχή ενός άλλου παιδιού. Το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να αναζητήσετε βοήθεια στο σχολικό περιβάλλον του παιδιού, μιλώντας στους δασκάλους του, ενώ για την καλύτερη αντιμετώπιση του φαινομένου από εσάς, συμβουλευτείτε έναν ψυχολόγο για να σας πει πώς να το αντιμετωπίσετε. Μη φτάνετε όμως σε ακρότητες. Δεν φέρνουν πάντα το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Βήμα πέμπτο: διαλύστε τον μύθο για τα καλλίγραμμα κορμιά
Συζητήστε με το παιδί σας για τα πρότυπα σώματος που αναπαράγονται στην τηλεόραση και στα περιοδικά. Μιλήστε τους για την προώθηση των προϊόντων μέσω των μοντέλων και μην ξεχάσετε να αναφέρετε ότι πολλές από αυτές τις εικόνες που βλέπουν είναι προϊόντα επεξεργασίας και πως δεν υπάρχει τελειότητα. Μάθετε στα παιδιά σας να αγαπούν τις «ατέλειές» τους και γιατί όχι να τις αξιοποιούν κατάλληλα.
Βήμα έκτο: ζητήστε τη συμβουλή του διαιτολόγου σας και μην τον πιέζετε
Εννοείται ότι ένας διαιτολόγος είναι αυτός που θα εμφυσήσει στα παιδιά σας την αγάπη τους για τα υγιεινά τρόφιμα και για τις ισορροπημένες συνήθειες διατροφής. Συζητήστε με τον διαιτολόγο ή τον παιδίατρο για το φυσιολογικό βάρος του παιδιού σας, έχοντας σαν οδηγό τις καμπύλες ανάπτυξης και όχι τα όρια του δείκτη μάζας σώματος που ισχύουν για τους ενήλικες. Να έχετε στο νου σας ότι για ένα υπέρβαρο παιδί, οι συστάσεις είναι να διατηρήσει το σωματικό του βάρος (και όχι να χάσει) έτσι ώστε ψηλώνοντας και μεγαλώνοντας να μειώσει τον δείκτη μάζας σώματός του. Ακόμη και για ένα παχύσαρκο παιδί οι συστάσεις μιλούν για μικρή απώλεια βάρους (περίπου ένα κιλό τον μήνα) η οποία δεν θα εμποδίσει σε τίποτα την ομαλή του ανάπτυξη. Μην κρίνετε λοιπόν «εξ ιδίων τα αλλότρια». Άλλη η προσέγγιση στη ρύθμιση του σωματικού βάρους για έναν ενήλικο, διαφορετική για ένα παιδί. Μην γίνεστε πιεστικοί με τον διαιτολόγο του παιδιού σας έτσι ώστε αυτό να χάνει βάρος με τον ρυθμό ενός ενήλικα. Ο διαιτολόγος είναι εκεί για να εκπαιδεύσει το παιδί σας (και εσάς- γιατί όχι) στην ισορροπημένη διατροφή η οποία θα πρέπει να γίνει τρόπος ζωής για την υπόλοιπη ζωή του παιδιού σας.
Παναγιώτης Ζήσης
Κλινικός Διαιτολόγος- Διατροφολόγος, MSc
