Γιατί ο ελληνικός καφές είναι ο πιο υγιεινός;
Οι καρποί των καφεόδενδρων θεωρούνται πολύτιμο γεωργικό προϊόν. Τα καφεόδεντρα είναι αειθαλείς θάμνοι ή δενδρύλλια με σαρκώδεις καρπούς, μεγέθους κερασιών, οι οποίοι αναπτύσσονται σε τσαμπιά και, όταν ωριμάζουν, παίρνουν βαθύ κόκκινο χρώμα. Οι καρποί φέρουν δύο πράσινα σπέρματα καφέ, που είναι τελείως άοσμα όπως έχουν, με το καβούρδισμα όμως αποκτούν το χαρακτηριστικό άρωμα του καφέ. Υπάρχουν πολλά είδη καφεόδενδρων, ο κανονικός καφές παρασκευάζεται όμως από τους καρπούς το δένδρου Coffea με αργό καβούρδισμα των ξεραμένων καρπών και άλεσμα σε λεπτή σκόνη. Διακρίνεται κυρίως σε δύο είδη, τον αραβικό καφέ (Coffea arabica) και τον καφέ από χώρες της λατινικής Αμερικής (Caffea robusta).
Περιεκτικότητα του καφέ σε καφεΐνη
Η ποσότητα της καφεΐνης που περιέχεται σε μία κούπα καφέ διαφέρει ανάλογα με τον τύπο του. Επομένως: 200ml καφέ φίλτρου περιέχουν 145mg καφεΐνης, 200ml στιγμιαίος καφές περιέχει 110mg καφεΐνης, 140ml ελληνικός καφές (ένας διπλός) περιέχει 115mg καφεΐνης και 30ml espresso 60mg καφεΐνης.
Πόση καφεΐνη μπορώ να καταναλώνω;
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) η συνιστώμενη ημερήσια κατανάλωση καφεΐνης για τους ενήλικες είναι τα 400 mg, δηλαδή 3-4 φλιτζάνια στιγμιαίου καφέ
Ιδιότητες της καφεΐνης
Η καφεΐνη είναι διεγερτικό του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του βασικού μεταβολισμού, την τόνωση του οργανισμού σε συνθήκες άσκησης (η καφεΐνη είναι εργογόνο βοήθημα), την πνευματική διέγερση και εγρήγορση. Μελέτες έχουν δείξει ότι σε μέτριες δόσεις η καφεΐνη βελτιώνει την μνήμη, προφυλάσσει από νόσο Alzheimer΄s και Parkinson, μειώνει τις πιθανότητες για καρκίνο του π. εντέρου, για χολολιθίαση και κίρρωση του ήπατος.
Συγκεκριμένα, ο καφές μπορεί να συμβάλλει στον έλεγχο των κινήσεων των ανθρώπων με Πάρκινσον σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Neurology. Αυτό οφείλεται στην ικανότητα της καφεΐνης να μπλοκάρει στα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου, τους υποδοχείς της αδενοσίνης, η οποία «βάζει για ύπνο» το σώμα και επιβραδύνει τις κινήσεις του.
Η καφεΐνη μπορεί να καθυστερήσει την έναρξη της νόσου Alzheimer, ακόμη και σε ηλικιωμένους, οι οποίοι έχουν ήδη κάποια μορφή ήπια άνοια. Η έρευνα δείχνει ότι η καφεΐνη εμποδίζει τη φλεγμονή στον εγκέφαλο και ειδικότερα τους υποδοχείς της αδενοσίνης, η οποία εξασθενεί τις γνωστικές λειτουργίες του εγκεφάλου.
Η περίπτωση του ελληνικού καφέ
Ο ελληνικός καφές αποτελεί αγαπημένο ρόφημα για εμάς τους Έλληνες, αλλά και τους Τούρκους και άλλους λαούς της ανατολής. Έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά (πολυφαινόλες, χλωρογενικό και καφεϊκό οξύ, θεοφιλίνη θεοβρωμίνη). Η ευεργετική του δράση δεν συνοψίζεται μόνο στα παραπάνω, αλλά ποικίλει. Δεν είναι τυχαίο ότι θεωρείται ως ένα από τα συστατικά μακροζωίας των κατοίκων της Ικαρίας.
Ρύθμιση του σακχάρου
Ο ελληνικός καφές περιέχει την αντιοξειδωτική ουσία χλωρογενικό οξύ, η οποία αποτελεί μια φυσική αντιοξειδωτική ουσία του καφέ και μπορεί να καθυστερήσει την πέψη και την απορρόφηση των υδατανθράκων, περιορίζοντας έτσι την αύξηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα μετά το γεύμα (μεταγευματική γλυκαιμική αντίδραση) και την απόκριση της ινσουλίνης.
Με αυτόν τον τρόπο διευκολύνει την καλύτερη ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, βελτιώνει το αίσθημα πείνας και κορεσμού και κατά συνέπεια περιορίζει την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων φαγητού.
Προφύλαξη από τον κορωνοϊό
Όπως γράψαμε και σε προηγούμενο άρθρο αποδείχθηκε ότι το χλωρογενικό οξύ και η επικατεχίνη μειώνουν τη δέσμευση μεταξύ της πρωτεΐνης της ακίδας του ιού SARS CoV-2 της παραλλαγής Α και του υποδοχέα ACE-2 τουλάχιστον κατά δέκα φορές. Ως εκ τούτου, μπορεί να υποτεθεί ότι ένα φλιτζάνι καφέ μειώνει τη δέσμευση του ιού με τον ανθρώπινο στόχο του, μειώνοντας επομένως την πιθανότητα μόλυνσης από τον SARS CoV-2, ενεργώντας ως αναστολέας εισόδου του ιού.
Παναγιώτης Ζήσης
Κλινικός Διαιτολόγος- Διατροφολόγος, MSc
