Μοτίβο είναι μια διακριτή κανονικότητα, περιλαμβάνει δηλαδή ένα θεμελιώδες δομικό στοιχείο, τον κανόνα) στο φυσικό κόσμο ή στον ανθρωπογενή σχεδιασμό, της οποίας τα στοιχεία επαναλαμβάνονται με προβλέψιμο τρόπο. Στη φύση ο συχνότερος τύπος μοτίβο είναι η συμμετρία, οι αναλογίες, η χρυσή τομή. Σπείρες, έλικες σε φυτά, σε ζώα ή σε κελύφη ζώων, αλλά και επαναλήψεις (fractals), φυσαλίδες, ρωγμές, μαίανδροι σε ροή, δίνες, κύματα, αμμόλοφοι, βούλες, ρίγες, φυσικές πλακοστρώσεις (π.χ. σε φίδια, σε κερήθρα) μας δίνουν αξιοζήλευτες εικόνες αλλά και σοφά παραδείγματα π.χ. άγκιστρα της κολλιτσίδας- Velcro, τα οποία προσπαθεί να μιμηθεί- να μοντελοποιήσει η σύγχρονη τεχνολογία σχεδιασμού υλικών, τη γραφιστική και τον βιομηχανικό σχεδιασμό.
Αυτό συμβαίνει διότι τα γεωμετρικά μοτίβα στα φυσικά συστήματα παίζουν αισθητικό και λειτουργικό ρόλο εφόσον παρέχουν ευελιξία, σταθερότητα, οργάνωση, εξοικονόμηση και μεταφορά ενέργειας, ασφάλεια, προστασία και επικοινωνία.
Τα αισθητικά χαρακτηριστικά της φόρμας των μοτίβων έχουν γίνει πηγή έμπνευσης στην Τέχνη με κυρίαρχη τη λαϊκή υφαντική, στην οποία τα διάφορα διακοσμητικά θέματα έχουν διακριτό όνομα (ρίγες, μαίανδρος, κλειδί, πριόνι κλπ.) και συμβολική σημασία.
Στη Μουσική επίσης, Weber και Wagner «έχτισαν» όλα τα μουσικά τους αριστουργήματα με βάση την αρχή της τεχνικής του καθοδηγητικού μοτίβου.
Η Αρχιτεκτονική στην αρχαιότητα ήταν επηρεασμένη και εναρμονισμένη με τη φύση. Ο Παρθενώνας είναι το κυρίαρχο παράδειγμα, σε αντίθεση με τη νεότερη τάση που αποτελείται από πολύπλοκα σχέδια και σύνθετες μορφές.
Ωστόσο, τα έργα των Le Corbusier και Gaudi ξεχωρίζουν για την έμπνευση και τον σχεδιασμό τους και σύγχρονοι αρχιτέκτονες όπως ο Alvar Aalto, Ludwig Mies van der Rohe, Kenzo Tange «εκμεταλλεύονται» τον οπτικό ρυθμό.
Από την άλλη πλευρά, αντιπροσωπευτικά στην αρχιτεκτονική διακόσμηση είναι τα ισλαμικά μοτίβα: Μαροκινά Zellige, περσικά Girib, τοξωτά Muqarnas και εντυπωσιακά Jali καθώς και η κέλτικη Τέχνη. Οι επιδράσεις τους είναι εμφανείς στα παραδοσιακά μωσαϊκά αλλά και στις σύγχρονες οπτικές τέχνες (op art).
- Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός του παρόντος αλλά και του μέλλοντος αναμφισβήτητα προϋποθέτει ξεκάθαρο στόχο αλλά και συμβολισμό
- Υποχρεούται στη λήψη αποφάσεων αλλά και στην προσομοίωση της βέλτιστης λύσης
- Γεφυρώνει τη χρήση επιστημονικών αρχών με το άλμα της φαντασίας
- Στηρίζεται στον «κανόνα» του μοτίβου για να επιτύχει αρμονία, ισορροπία, στοίχιση, ιεραρχία, συμμετρία και ασυμμετρία
- Μεγέθη, χρώματα, αποστάσεις, πυκνότητα ή αραιότητα των στοιχείων ως «παύσεις» αισθητοποιούν τον οπτικό ρυθμό στο κτίριό μας και συμβάλλουν στη δυναμική και κινητική παρουσία του.
- Αναγνωρίζουμε ότι το μοτίβο αποτελεί ένα νέο μέσον.
Τα έργα μας αντικατοπτρίζουν τα βιώματα και τις εμπειρίες μας, διότι εκφραζόμαστε μέσα από αυτά. Οι φυσικοί κανόνες «μεταφράζονται» (κατά τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό και φωτισμό, σκίαση, αερισμό μέσω των οπτικών μοτίβων) σε αισθητική και καινοτομία με την προϋπόθεση των κατάλληλων μεθόδων και της μεθοδολογίας βεβαίως.
